منافع واشنگتن از تنش مرزی دوشنبه-بیشکک - مهسان بلاگ

حسین اسوبعلی اف کارشناس مسائل سیاسی و امنیتی آسیای مرکزی در یادداشتی که در اختیار خبرنگار خبرنگاران در دوشنبه قرار داد، به آنالیز دلایل و پیغامدهای احتمالی اختلافات اخیر مرزی میان قرقیزستان و تاجیکستان پرداخته است.

در این یادداشت آمده است: در 13 و 14 مارس امسال (22 - 23 اسفند) در مرز قرقیزستان (منطقه باتکند) و تاجیکستان (منطقه اسفره) بین ساکنان 2 طرف به بهانه ساخت جاده توسط طرف قرقیزی درگیری رخ داد.

این درگیری 2 نفر کشته و تعدادی زخمی به جای گذاشت و به اموال هر دو طرف نیز آسیب وارد کرد.

دلیل وقوع درگیری این بود که به اعتقاد طرف تاجیک ساخت جاده در منطقه مرزی مورد بحث صورت گرفته در حالی که طرف قرقیزی این منطقه را متعلق به خود می داند.

با وجود اینکه نیروهای مرزی 2 کشور به سرعت نسبت به این حادثه واکنش نشان دادند اما همچنان تنش در این منطقه بالا بود و نمایندگان دولت و مسئولین نهادهای امنیتی قرقیز و تاجیک در محل حادثه حضور یافته تا از تشدید احتمالی وضعیت جلوگیری نمایند.

همچنین طی روز پنجشنبه وزرای امور خارجه، نخست وزیران و روسای جمهور 2 کشور نیز با هم تماس گرفته و پیرامون راه چاره های مناسب برای قطع درگیری ها و انجام مذاکرات مرزی گفتگو کردند.

گفتنی است که بر اساس دکترین جدید سیاست خارجی قرقیزستان که در 12 مارس سال 2019 به تصویب رسید، حل و فصل مسائل مرزی با کشورهای همسایه مهمترین اولویت ها عنوان شده است.

بنابراین درگیری های جدید در مرز قرقیزستان و تاجیکستان را می توان نخستین آزمایش برای وزیر خارجه قرقیزستان دانست که از انتصاب وی فقط حدود 6 ماه گذشته است.

قرقیزستان و تاجیکستان دارای 970 کیلومتر مرز مشترک می باشند که 451 کیلومتر از آن هنوز به طور نهایی مشخص نشده و بیش از 70 منطقه مورد بحث وجود دارد که عمدتا مسکونی می باشند.

به این دلیل از سال 2012 به این طرف طی فاصله 3 تا 6 ماه همیشه درگیری های میان ساکنان و نیروهای مرزبانی 2 طرف اتفاق می افتد.

همزمان اتفاقات مرزی و پیغامدهای آن از زوایای مختلف و در سطح ملی، منطقه ای و بین المللی قابل طرح و آنالیز می باشد.

در رابطه با حادثه اخیر به چند مورد اشاره نمود.

تاثیرگذاری بر روی ثبات داخلی 2 کشور (با توجه به انتخابات پارلمانی در قرقیزستان و انتخابات پارلمانی و ریاست جمهوری تاجیکستان که در سال 2020 برگزار خواهند شد)

پیچیده تر کردن روابط دوجانبه بین قرقیزستان و تاجیکستان که تا حدودی متمایل به سردی شده (سفر رسمی 1 تا 2 فوریه سال 2018 سورانبای جین بیک اف رئیس جمهور قرقیزستان به تاجیکستان با استقبال گرم رو به رو شد ولی پیروز به حل مسائل عمده روابط و از جمله مسائل مرزی نشد)

تاثیرگذاری روی همکاری های منطقه ای در آسیای مرکزی (در سال 2018 همکاری های منطقه ای بین کشورهای آسیای مرکزی به طور چشمگیر بهبود یافت که در این فرآیند ازبکستان نقش کلیدی ایفا کرد. همچنین نخستین نشست سران آسیای مرکزی در پایتخت قزاقستان برگزار گردید که قرار است دومین نشست طی هفته های آینده در تاشکند دایر گردد)

در سطح بین المللی می تواند هدف اصلی ایجاد نگرانی برای روسیه باشد (ادامه تنش های مرزی در روابط میان قرقیزستان و تاجیکستان به عنوان کشورهای متحد و شریک استراتژیک روسیه می تواند در آستانه سفر ولادیمیر پوتین به قرقیزستان که قرار است در اواخر ماه جاری مارس انجام گردد، موجب نگرانی مسکو گردد.

در چنین شرایطی وقوع درگیری های مرزی به هیچ وجه به نفع قرقیزستان و تاجیکستان و احتمالا روسیه نیز نخواهد بود بنابراین متهم کردن بیشکک یا دوشنبه به دامن زدن به اختلافات مرزی درست نخواهد بود.

بنابراین می توان گفت که در بروز منازعات در مناطق مرزی مورد بحث میان قرقیزستان و تاجیکستان، طرف ثالث نفع خواهد برد.

معلوم است که تاجیکستان و قرقیزستان از کشورهای هم پیمان روسیه در آسیای مرکزی بوده و در زمینه همکاری های نظامی - فنی و امنیتی بالاترین سطح تعاملات با مسکو را دارند.

بیشکک و دوشنبه در این زمینه ها به دنبال گسترش روابط با سایر قدرت ها و از جمله آمریکا نمی باشند.

این در حالی است که بقیه کشورهای آسیای مرکزی در اشکال مختلف با آمریکا همکاری های نظامی و امنیتی انجام می دهند که برای روسیه ناراحت نماینده بوده و مسائلی را هم ایجاد می نماید.

این کشورها تعاملاتی با چین نیز انجام می دهند که به عنوان تهدید برای منافع روسیه تلقی نمی گردد یا حداقل مانند آمریکا تهدید مستقیم به منافع مسکو در منطقه به بار نمی آورد.

تحریک بی ثباتی در قرقیزستان (به عنوان مثال در مرز با تاجیکستان) صرف نظر از دلایل وقوع آن، از جمله ابزارها و روش هایی است که معمولا آمریکا در جهت ایجاد کانون های منازعات به کار گرفته و آن را به تدریج به یک معضل جدی و طولانی مدت در روابط میان کشورها تبدیل تبدیل می دهد.

خوشبختانه مقامات عالی سیاسی و امنیتی تاجیکستان در پی وقوع حادثه اخیر مرزی درایت لازم از خود نشان داده و بلافاصله با هم تماس گرفتند و بر سر راه چاره های مناسب به گفت وگو و گفتگو پرداختند.

به طور خاص روی عدم توسل به زور در حل مسائل مرزی و انجام تحقیقات بی طرفانه در رابطه با درگیری های اخیر تاکید شد.

به نظر می رسد که به منظور جلوگیری از احتمال تشدید اوضاع مرزی و مهار کردن احساسات بعضی از گروه های متشکل از جوانان 2 طرف، ایجاد یک خط دائمی ارتباط و کمیسیون دائمی و اطلاع رسانی به موقع به ساکنان مناطق مرزی لازم خواهد بود.

انتهای پیغام/ح

مجله کامپیوتر: از کامپیوتر و IT کلی مقاله و ترفند جالب اینجا داریم

مجله سرگرمی: مجله سرگرمی و گردشگری

پریها: مجله خبری، موفقیت، تفریحی، فناوری و گردشگری